اگزما یکی از مشکلاتی است که میان بسیاری از افراد شایع بوده و فرد را بسیار دچار رنجش می‌کند. خانم های زیادی مشکل اگزما و خشکی پوست در ناحیه پستان را با سرطان پستان اشتباه می‌گیرند . به همین دلیل تصمیم گرفتیم در رابطه با این مشکل پوستی اطلاعاتی در اختیار شما قرار دهیم و بهترین روش درمانی را معرفی کنیم.
اگزما و خشکی پوست چیست؟
اگزما یا درماتیت واژه ای برای بیان انواع مختلفی از التهابات پوستی است. اگزما بیماری خطرناکی نیست بلکه نشانه و علامتی است که در پوست ایجاد می شود که شامل قرمزی پوست، التهاب همراه با خارش می باشد و در نوع حاد آن با زدن تاول همراه است. اگزما مسری نیست. رایج ترین نوع اگزما، اگزمای آتوپیک یا سرشتی است که زمینه ژنیتکی و منشا درونی دارد که عوامل خارجی هم می تواند آن را تحریک کند و اگزمای تماسی که عوامل بیرونی باعث تشکیل آن می شود .
علائم اگزما
- التهاب
- ورم
- قرمزی
- خارش شدید پوست
- پوسته پوسته شدن پوست
انواع اگزما
در هر نوع اگزماها عوامل تحریک کننده خاصی وجود دارد که این عوامل در همه افراد مشترک نیست. از انواع اگزماها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اگزمای تحریکی
- اگزمای تماسی : که شایع ترین آنها بر روی دست ایجاد می شود. این نوع درماتیت، واکنش ازدیاد حساسیت است که به واسطه ترکیبات شیمیایی که با پوست تماس دارند ایجاد می شود، همانند آنتی بیوتیک موضعی، مواد بهداشتی و آرایشی و فلزاتی مثل طلا و نیکل. دو نوع درماتیت تماسی allergic و irritant وجود دارد و نباید با درماتیت آتوپیک اشتباه گرفته شود.
- اگزمای آتوپیک : بر اساس سابقه خانوادگی می باشد. نوزادانی که تازه متولد می شوند مادرزادی پوست خشکی دارند و ضایعات اگزمایی در پوست آنها مشاهده می شود.
- اگزمای مزمن : که علامت آن خارش شدید و افزایش ضخامت پوست است
- اگزمای آلرژیک : که در اثر آرژی به عوامل محیطی بیرونی مانند رنگ ها و فلزات و عوامل دیگر بروز می کند.
- اگزمای زمستانی : نوع دیگری از اگزما وجود دارد که معمولا در سنین بالا ایجاد می شود. این اگزما در اثر خشکی بسیار زیاد پوست در فصول سرد پاییز و زمستان به دلیل نبود رطوبت در افراد سالمند مشاهده می شود. در این افراد علاوه بر اینکه پوستشان خشک می شود یک التهابی هم به آن اضافه می شود که باعث می شود یک سری ترک هایی در پوست ایجاد شود که گاهی ممکن است این ترک ها افزایش پیدا کند و بین آنها قرمز شود و خارش ایجاد شود. حمام مکرر با صابون هایی که PH آنهایی که به پوست نزدیک نیست و استفاده مداوم از مواد شوینده و تغذیه نامناسب و عدم مصرف مایعات به اندازه کافی در تشدید این اگزماها نقش اساسی دارند.
علل خشکی پوست
همه ما ممکن است خشکی یا چربی پوست را تجربه کرده باشیم. بسیاری از مشکلات پوستی ممکن است ژنتیکی باشد. خشکی پوست بیشتر در بزرگسالی و با نزدیک شدن به سن کهولت یعنی بعد از 60 سالگی ایجاد می شود. بنابراین یکی از دلایل عمده خشکی پوست افزایش سن است. از نظر پزشکی و بالینی دلیل خشک شدن پوست کم شدن چربی پوست نیست. در واقع پوست نمی تواند چسبندگی خود را در سطح خارجی پوست نگه دارد و میزان نفوذپذیری خود را نسبت به آب از دست می دهد و نمی تواند آب را در خود نگه دارد. تمام این مسائل باعث خشکی پوست می شود حتی گاها ممکن است در اثر شدت خشکی پوست، حالت پوسته ریزی پیدا کند.
افراد آتوپیک
در متن مقاله مشاهده کردید که چندین بار به افراد آتوپیک اشاره کردیم. این افراد علاوه بر اگزما یا بیماری پوستی، ممکن است دچار بیماری های دیگری نیز به طور ارثی شوند که به طور کل افراد آتوپیک یک یا دو بیماری که در ادامه نام می‌بریم را در سابقه خود دارند :
- آسم
- کهیر
- رینیت آلرژیک
- آلرژی غذایی
- درماتیت آتوپیک (اگزما)
باید این نکته را حائز اهمیت قرار داد که افراد آتوپیک تحت اثر عوامل آلرژی زا بیماری شان بروز می دهد که به این عوامل آلرژن گویند. آلرژن ها نیز می توانند در این افراد اگزما را همراه سایر علائم حساسیت ایجاد کنند. چند مثال از آلرژن شامل گرد و غبار، نیش حشرات، دانه گرده، قارچ و برخی مواد غذایی می باشد.
تفاوت اگزما با سایر بیماری های پوستی
اگزما با بیماری پسوریازیس متفاوت است، بیمار در صورت مشاهده تورم، خارش و قرمزی که علائم مشابه این دو بیماری هستند، نمی‌تواند تشخیص دهد که به کدام بیماری مبتلا است، ولی بدانید که علیرغم علائم بالینی قابل مشاهده، این دو از نظر سیستمیک کاملا متفاوت هستند. اگزما نوعی واکنش التهابی سیستم بدن می باشد ولی در پسوریازیس فعالیت سیستم ایمنی بیش از حد می باشد و بیماری به فرم مزمن در می آید. برای افتراق این دو بیماری باید کمی بیشتر به علائم دقت بفرمایید، اگزما بیشتر همراه با خشکی و خارش پوست می باشد و شما را کلافه می کند، ولی پسوریازیس با سوزش و گزش همراه خواهد بود. علائم اگزما بیشتر در نواحی تا شونده بدن مانند آرنج، پشت زانو همچنین گردن، مچ دست و پا دیده می شود و اغلب در کودکان گزارش این بیماری را داریم که در چانه، گونه، بازو و ساق پا مشاهده می شود. متاسفانه پسوریازیس نیس دارای علائمی در همین ناحیه های نامبرده می باشد.
آیا می‌توان از اگزما پیشگیری کرد؟
یکی از راه های پیشگیری از اگزماها پرهیز از عوامل تحریک کننده و تشدید کننده آنها می باشد و به بیماران توصیه می شود تا از عواملی مانند مواد محرک، سوزاننده و موادی که باعث حساسیت و تشدید اگزما در پوست می شود دوری کنند و روی موضع را مرطوب نگه دارند، تا از ابتلا به انواع اگزماها جلوگیری کنند.
اقدامات لازم هنگام بروز اگزما
کمپرس آب سرد، استفاده از پماد تجویزی، و در صورتی که کودکتان دچار علائم شده سعی کنید به او آرامش دهید و سرگرمش کنید تا خارش را فراموش کند و بدن کودک در اثر خارش آسیب نبیند.
روش درمان اگزما
به دلیل اینکه نقش ژنتیک در اگزماها غالب است تقریبا اکثر درمان ها جنبه کنترل کننده دارند و روند بهبودی دائم و قطعی برای اگزما بسیار سخت می باشد. به طور کل دو نوع درمان وجود دارد: درمان کوتاه مدت و درمان بلند مدت. در درمان کوتاه مدت پزشک با تجویز یک سری پماد ها و داروها مخصوص زمانی که اگزما شدت پیدا کرده است به بهبودی اگزما اقدام می کند. درمان بلند مدت یا نگه دارنده از درمان حاد سخت تر می باشد برای درمان نگه دارنده ابتدا باید خشکی پوست برطرف شود و میزان مواجه با مواد تحریک کننده باید کمتر شود. برای استفاده از قطعی ترین روش های درمانی مانند سابسیژن برای بهبود اگزما و خشکی پوست، به بهترین دکتر پوست مراجعه داشته باشید.
اگزما را با سرطان پستان اشتباه نگیرید!
خارش و پوسته شدن پستان در برخی موارد مشاهده می شود که ممکن است علائم اگزما باشد، گاهی این خارش همراه با ترشحات نوک پستان است و مدت زمانش نیز طولانی می شود، در چنین مواردی بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا دذر صورت لزوم و دستور پزشک، فرایند نمونه برداری انجام شود.
شباهت اگزما با سرطان پوست
ممکن است در افتراق اگزما و سرطان پوست شک و شبهه ایحاد شود ولی باید به این نکته اشاره کنیم که سرطان پوست همراه با دردی می باشد که برطرف نمی شود و برآمدگی و لکه های نامتعادلی ممکن است ایجاد شود، ضایعات پوستی سرطان پوست به صورت مومی و براق هستند ولی اگزما ضایعات خشک همراه با خارش دارد و دردآور نیست. رنگ ضایعات اگزما قرمز و صورتی است ولی سرطان پوست رنگ های متفاوتی مانند زرد و آبی دارد. در هر دو بیماری خارش و پوسته شدن قابل مشاهده است. سرطان پوست راه های تشخیصی زیادی همانند رنگ، قطر لک، تکامل و مرز لکه ها دارد که پزشک آن را تشخیص می دهد. توجه کنید که لکه های سرطان از بین نمی روند ولی اگزما به مرور زمان برطرف می شود.
اگزما بیشتر در چه سنی بروز می‌کند؟
اغلب موارد در کودکان شاهد علائم اگزما هستیم، که با رشد و افزایش سن کودک، بیماری خودبخود رفع می شود. احتمال ایجاد اگزما در بزرگسالان نیز وجود دارد ولی کمتر است.