کرایوتراپی یک تکنیک پزشکی است که شامل استفاده از دمای بسیار سرد برای انجماد و از بین بردن بافت غیر طبیعی است. این روش توسط پزشک با هدف درمان مشکلات پوستی مختلف مانند زگیل‌ها و همچنین انواع خاصی از سرطان‌ها مانند سرطان پروستات، دهانه رحم و کبد استفاده می‌شود. در این مقاله با ما همراه باشید تا به بررسی جزئی این روش بپردازیم.
کرایوتراپی چیست؟
کرایوتراپی یک روش درمانی است که در آن یک پزشک متخصص از سرمای شدید برای انجماد و از بین بردن بافت‌های غیر طبیعی استفاده می‌کند. برای رسیدن به چنین سرمای شدیدی از موادی مانند نیتروژن مایع یا گاز آرگون استفاده می‌شود.
کرایوتراپی در درمان طیف وسیعی از بیماری‌های پوستی و انواع خاصی از سرطان‌ها از جمله سرطان پروستات و کبد موثر است. این درمان را می‌توان به صورت خارجی، با هدف قرار دادن بافت روی سطح پوست، یا به صورت داخلی، با هدف قرار دادن بافت درون بدن انجام داد.
این رویکرد درمانی با نام کرایوآبلیشن نیز شناخته می‌شود.
دلایل انجام کرایوتراپی
به طور معمول، کرایوتراپی بدون نیاز به جراحی باز انجام می‌شود. دوره نقاهت این روش معمولا بسیار کم است و اکثر افراد کمترین درد را حین درمان حس می‌کنند. کرایوتراپی ممکن است به دلایل مختلفی از جمله دلایل زیر انجام شود:
- درمان مشکلات پوستی مانند زگیل، آکروکوردون (منگوله‌ی پوستی) یا لکه‌های تیره.
- رتینوبلاستوما (سرطان شبکیه در کودکان)
- بیماری‌های پوستی پیش سرطانی و سرطان‌های پوست در مراحل اولیه
- سلول‌های پیش سرطانی در دهانه رحم (قسمت پایینی رحم)
- سرطان دهانه رحم، سرطان کبد یا سرطان پروستات
نحوه انجام کرایوتراپی
در کرایوتراپی، پزشک از سرمای شدید استفاده می‌کند که باعث می‌شود سلول‌ها نتوانند چنین دمای شدید را تحمل کنند و متعاقباً منجر به مرگ آنها می‌شود.
برای دستیابی به سطح مطلوب سرما، گزینه‌های مختلفی برای استفاده وجود دارند که می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- نیتروژن مایع
- اکسید نیتروژن مایع
- گاز آرگان
روش‌های کرایوتراپی مختلفی برای انجماد بافت وجود دارند که به محل بافت غیر طبیعی بستگی دارد:
کرایوتراپی خارجی
زمانی که بافت غیرطبیعی روی پوست شما قرار دارد، معمولاً از یک دستگاه اسپری یا سواب پنبه ای برای انجام انجماد استفاده می‌شود.
کرایوتراپی داخلی
در مواردی که بافت غیرطبیعی در داخل بدن قرار دارد، مانند سلول‌های پیش سرطانی یا تومور، از یک ابزار تخصصی به نام کرایوپروب استفاده می‌شود. این کرایوپروب از طریق یک برش کوچک یا برش در پوست شما برای درمان ناحیه آسیب دیده وارد بدن می‌شود.
آمادگی برای کرایوتراپی
برای انجام کرایوتراپی روی پوست، اکثر افراد نیازی به آمادگی خاصی ندارند. با این حال، اگر با توجه به شرایط فردی شما نیاز به اقدام خاصی باشد، پزشک شما حتما به شما اطلاع خواهد داد.
برای انجام کرایوتراپی داخلی، ممکن است لازم باشد چند روز قبل از عمل، برخی داروها مانند آسپرین یا رقیق‌کننده‌های خون را مصرف نکنید. برخی اقدامات دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
1. عدم مصرف غذا و نوشیدنی قبل از عمل.
2. داشتن فردی به عنوان همراه برای انجام کارهای بعد از کریوتراپی داخلی
مزایای کرایوتراپی
کرایوتراپی چندین مزیت را به عنوان یک گزینه درمانی می‌تواند به همراه داشته باشد:
کم تهاجمی بودن
کرایوتراپی یک روش کم تهاجمی است، یعنی نیازی به جراحی باز ندارد. اغلب با استفاده از برش‌های کوچک یا روش‌های غیر تهاجمی انجام می‌شود و خطرات و عوارض ناشی از جراحی باز را کاهش می‌دهد.
درمان هدفمند
سرما درمانی امکان هدف گیری دقیق بافت غیر طبیعی را فراهم می‌کند. می‌توان آن را مستقیماً در ناحیه آسیب دیده اعمال کرد و آسیب به بافت سالم اطراف به حداقل می‌رسد.
بهبودی سریع
زمان بهبودی پس از کرایوتراپی به طور کلی در مقایسه با جراحی باز بسیار کوتاه‌تر است. این روش اغلب به خوبی قابل تحمل است و اکثر افراد درد خیلی کمی رت تجربخ می‌کنند.
درمان سرپایی
در بسیاری از موارد کرایوتراپی را می‌توان به صورت سرپایی انجام داد و نیازی به بستری شدن ندارد. این امر می‌تواند منجر به صرفه جویی در هزینه و راحتی برای بیماران شود.
کاهش اسکار
کرایوتراپی می‌تواند در مقایسه با جراحی باز کمترین جای زخم را ایجاد کند، زیرا شامل برش‌های کوچکتر و روش‌های غیر تهاجمی است.
نتیجه گیری
توجه به این نکته مهم است که مزایای کرایوتراپی بسته به شرایط خاص تحت درمان و شرایط فردی متفاوت است. همیشه توصیه می‌شود با یک پزشک مشورت کنید تا مناسب‌ترین رویکرد درمانی برای شما تعیین شود.
سوالات متداول
این روش به طور کلی درد بسیار کمی دارد. برخی افراد ممکن است احساس سردی یا درد خفیف در محل درمان داشته باشند، اما معمولاً به سرعت برطرف می‌شود.
مدت زمان یک جلسه بسته به شرایط خاص تحت درمان و اندازه ناحیه مورد نظر می‌تواند متفاوت باشد. جلسات می‌تواند از چند دقیقه تا حدود 30 دقیقه باشند.
تعداد جلسات مورد نیاز به شرایط خاص تحت درمان و عوامل فردی بستگی دارد. برخی از شرایط ممکن است نیاز به یک جلسه داشته باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است نیاز به درمان‌های متعدد در چند هفته یا چند ماه داشته باشند.
زمان بهبودی پس از این روش معمولاً کوتاه است. برای بیماری‌های پوستی، ناحیه تحت درمان ممکن است چند هفته طول بکشد تا به طور کامل بهبود یابد. کرایوتراپی داخلی ممکن است شامل دوره نقاهت طولانی‌تری باشد، اما بیشتر افراد می‌توانند در عرض چند روز فعالیت‌های عادی خود را از سر بگیرند.
این روش به طور کلی برای اکثر افراد بی خطر در نظر گرفته می‌شود. با این حال، برخی شرایط پزشکی یا داروها ممکن است مانعی برای انجام آن باشند. برای تعیین اینکه آیا این روش برای شما مناسب است یا خیر، مشورت با یک پزشک ضروری است.
بسته به شرایط تحت درمان، ممکن است درمان‌های جایگزین در دسترس باشد. بهتر است با پزشک خود صحبت کنید تا گزینه‌های دیگری را که ممکن است برای شرایط خاص شما مناسب باشد بررسی کنید.