اگزما یکی از مشکلاتی است که میان بسیاری از افراد شایع بوده و فرد را بسیار دچار رنجش می‌کند. خانم‌های زیادی مشکل اگزما و خشکی پوست در ناحیه پستان را با سرطان پستان اشتباه می‌گیرند . به همین دلیل تصمیم گرفته‌ایم در رابطه با این مشکل پوستی اطلاعاتی در اختیار شما قرار دهیم و بهترین روش درمانی را معرفی کنیم. تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
اگزما و خشکی پوست چیست؟
اگزما یا درماتیت واژه ای برای بیان انواع مختلفی از التهابات پوستی است. اگزما بیماری خطرناکی نیست بلکه نشانه و علامتی است که در پوست ایجاد می‌شود که شامل قرمزی پوست، التهاب همراه با خارش است و در نوع حاد آن با تاول همراه است. درماتیت مسری نیست. رایج‌ترین نوع اگزما، اگزمای آتوپیک یا سرشتی است که زمینه ژنتیکی و منشا درونی دارد که عوامل خارجی هم می‌توانند آن را تحریک کنند؛ و اگزمای تماسی که عوامل بیرونی باعث تشکیل آن می‌شوند .
علائم اگزما
- التهاب
- ورم
- قرمزی
- خارش شدید پوست
- پوسته پوسته شدن پوست
انواع اگزما
در هر نوع اگزما، عوامل تحریک کننده خاصی وجود دارد که این عوامل در همه افراد مشترک نیست. از انواع درماتیت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اگزمای تحریکی
- اگزمای تماسی: که شایع‌ترین آن‌ها بر روی دست ایجاد می‌شود. این نوع درماتیت، واکنش ازدیاد حساسیت است که به واسطه ترکیبات شیمیایی که با پوست تماس دارند ایجاد می‌شود، همانند آنتی بیوتیک موضعی، مواد بهداشتی و آرایشی و فلزاتی مثل طلا و نیکل. دو نوع درماتیت تماسی allergic و irritant وجود دارد و نباید با درماتیت آتوپیک اشتباه گرفته شود.
- اگزمای آتوپیک: بر اساس سابقه خانوادگی است. نوزادانی که تازه متولد می‌شوند مادرزادی پوست خشکی دارند و ضایعات اگزمایی در پوست آن‌ها مشاهده می‌شود.
- اگزمای مزمن: علامت آن خارش شدید و افزایش ضخامت پوست است.
- اگزمای آلرژیک: در اثر آلرژی به عوامل محیطی بیرونی مانند رنگ‌ها و فلزات و عوامل دیگر بروز می‌کند.
- اگزمای زمستانی: نوع دیگری از درماتیت وجود دارد که معمولا در سنین بالا ایجاد می‌شود. این اگزما در اثر خشکی بسیار زیاد پوست در فصول سرد پاییز و زمستان به دلیل نبود رطوبت در افراد سالمند مشاهده می‌شود. در این افراد علاوه بر اینکه پوستشان خشک می‌شود یک التهاب هم به آن اضافه می‌شود که باعث می‌شود ترک‌هایی در پوست ایجاد شوند که گاهی ممکن است افزایش پیدا کنند و بین آن‌ها قرمز شود و خارش ایجاد شود. حمام مکرر با صابون‌هایی که PH آن‌ها که به پوست نزدیک نیست و استفاده مداوم از مواد شوینده و تغذیه نامناسب و عدم مصرف مایعات به اندازه کافی در تشدید این درماتیت نقش اساسی دارند.
علل خشکی پوست یا درماتیت
همه ما ممکن است خشکی یا چربی پوست را تجربه کرده باشیم. بسیاری از مشکلات پوستی ممکن است ژنتیکی باشند. خشکی پوست بیشتر در بزرگسالی و با نزدیک شدن به سن کهولت یعنی بعد از 60 سالگی ایجاد می‌شود. بنابراین یکی از دلایل عمده خشکی پوست افزایش سن است. از نظر پزشکی و بالینی دلیل خشک شدن پوست کم شدن چربی پوست نیست. در واقع پوست نمی‌تواند چسبندگی خود را در سطح خارجی پوست نگه دارد و میزان نفوذپذیری خود را نسبت به آب از دست می‌دهد و نمی‌تواند آب را در خود نگه دارد. تمام این مسائل باعث خشکی پوست می‌شود حتی گاها ممکن است در اثر شدت خشکی پوست، حالت پوسته ریزی پیدا کند.
افراد آتوپیک
در متن مقاله مشاهده کردید که چندین بار به افراد آتوپیک اشاره کردیم. این افراد علاوه بر اگزما یا بیماری پوستی، ممکن است دچار بیماری‌های دیگری نیز به طور ارثی شوند که به طور کل افراد آتوپیک یک یا دو بیماری که در ادامه نام می‌بریم را در سابقه خانوادگی خود دارند :
- آسم
- کهیر
- رینیت آلرژیک
- آلرژی غذایی
- درماتیت آتوپیک (اگزما)
باید این نکته را حائز اهمیت قرار داد که افراد آتوپیک تحت اثر عوامل آلرژی زا بیماری‌شان بروز می‌دهد که به این عوامل آلرژن می‌گویند. آلرژن‌ها نیز می‌توانند در این افراد اگزما را همراه سایر علائم حساسیت ایجاد کنند. چند مثال از آلرژن شامل گرد و غبار، نیش حشرات، دانه گرده، قارچ و برخی مواد غذایی است.
تفاوت اگزما با سایر بیماری‌های پوستی
اگزما با بیماری پسوریازیس متفاوت است، بیمار در صورت مشاهده تورم، خارش و قرمزی که علائم مشابه این دو بیماری هستند، نمی‌تواند تشخیص دهد که به کدام بیماری مبتلا است، ولی بدانید که علیرغم علائم بالینی قابل مشاهده، این دو از نظر سیستمیک کاملا متفاوت هستند. اگزما نوعی واکنش التهابی سیستم بدن است ولی در پسوریازیس فعالیت سیستم ایمنی بیش از حد است و بیماری به شکل مزمن در می‌آید. برای افتراق این دو بیماری باید کمی بیشتر به علائم دقت کنید.
اگزما بیشتر همراه با خشکی و خارش پوست است و شما را کلافه می‌کند، ولی پسوریازیس با سوزش و گزش همراه خواهد بود. علائم اگزما بیشتر در نواحی تا شونده بدن مانند آرنج، پشت زانو همچنین گردن، مچ دست و پا دیده می‌شود و اغلب در کودکان گزارش این بیماری را داریم که در چانه، گونه، بازو و ساق پای آن‌ها مشاهده می‌شود. متاسفانه پسوریازیس نیس دارای علائمی در همین ناحیه‌های نامبرده است.
آیا می‌توان از اگزما پیشگیری کرد؟
یکی از راه های پیشگیری از درماتیت پرهیز از عوامل تحریک کننده و تشدید کننده آن‌ها است و به بیماران توصیه می‌شود تا از عواملی مانند مواد محرک، سوزاننده و موادی که باعث حساسیت و تشدید اگزما در پوست می‌شود دوری کنند و روی موضع را مرطوب نگه دارند، تا از ابتلا به انواع درماتیت جلوگیری کنند.
اقدامات لازم هنگام بروز اگزما
کمپرس آب سرد، استفاده از پماد تجویزی، و در صورتی که کودکتان دچار علائم شده سعی کنید به او آرامش دهید و سرگرمش کنید تا خارش را فراموش کند و بدن کودک در اثر خارش آسیب نبیند.
روش درمان اگزما
به دلیل اینکه نقش ژنتیک در درماتیت غالب است تقریبا اکثر درمان‌ها جنبه کنترل کننده دارند و روند بهبودی دائم و قطعی برای اگزما بسیار سخت است. به طور کل دو نوع درمان وجود دارد: درمان کوتاه مدت و درمان بلند مدت.
در درمان کوتاه مدت پزشک با تجویز یک سری پمادها و داروهای مخصوص، زمانی که اگزما شدت پیدا کرده است به بهبودی اقدام می‌کند. درمان بلند مدت یا نگه دارنده از درمان حاد سخت‌تر است. برای درمان نگه دارنده ابتدا باید خشکی پوست برطرف شود و میزان مواجهه با مواد تحریک کننده باید کمتر شود. برای استفاده از قطعی‌ترین روش‌های درمانی مانند سابسیژن برای بهبود اگزما و خشکی پوست، به بهترین دکتر پوست مراجعه کنید.
اگزما را با سرطان پستان اشتباه نگیرید!
خارش و پوسته شدن پستان در برخی موارد مشاهده می‌شود که ممکن است علائم اگزما باشد، گاهی این خارش همراه با ترشحات نوک پستان است و مدت زمانش نیز طولانی می‌شود، در چنین مواردی بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا در صورت لزوم و دستور پزشک، فرایند نمونه برداری انجام شود.
شباهت اگزما با سرطان پوست
ممکن است در افتراق اگزما و سرطان پوست شک و شبهه ایحاد شود ولی باید به این نکته اشاره کنیم که سرطان پوست همراه با دردی است که برطرف نمی‌شود و برآمدگی و لکه‌های نامتعادلی ممکن است ایجاد شوند. همچنین ضایعات پوستی سرطان پوست به صورت مومی و براق هستند ولی اگزما ضایعات خشک همراه با خارش دارد و دردآور نیست. رنگ ضایعات اگزما قرمز و صورتی است ولی سرطان پوست رنگ‌های متفاوتی مانند زرد و آبی دارد. در هر دو بیماری خارش و پوسته شدن قابل مشاهده است. سرطان پوست راه‌های تشخیصی زیادی همانند رنگ، قطر لک، تکامل و مرز لکه‌ها دارد که پزشک آن را تشخیص می‌دهد. توجه کنید که لکه‌های سرطان از بین نمی‌روند ولی اگزما به مرور زمان برطرف می‌شود.
نتیجه گیری
با توجه به موارد بیان شده در این مقاله، بسیار مهم است که نسبت به علائم این عارضه آگاه باشید و در صورت مشاهده‌ی هرگونه علائم که باعث اذیت شدن شما می‌شوند، در اسرع وقت به یک پزشک پوست مراجعه نمایید تا بهترین روش درمانی برای شما اتخاذ شود.
